Kruisweg A. de Haas
Op de eerste etage van het Burgerhoes is een mooie plaats ingeruimd voor de beroemde kruisweg van kunstenaar A. de Haas. Als u zich bij receptie van het Burgerhoes meldt, kunt u de kruiswegstaties van dichtbij bekijken.
Hieronder vindt u een korte beschrijving van Aad de Haas en zijn bijzondere kruisweg.
De jonge kunstenaar en de oorlog
Aad de Haas werd in 1920 geboren. Na een valse start in een kantoorloopbaan volgde hij de opleiding tot schilder aan de Academie voor beeldende kunsten. Deze academie én al het werk van de jonge kunstenaar gingen echter verloren bij het bombardement van Rotterdam in 1940. Het oorlogsgeweld liet in zijn latere werk een onuitwisbare indruk achter. Met etsen over de wandaden van de nazi's haalde De Haas zich de woede van de bezetter op zijn nek: als 'volksgefährlicher' kunstenaar werd hij in een metaalbewerkingsschool ondergebracht en hij heeft zelfs korte tijd ondergedoken gezeten in Ingber bij Gulpen.
Onorthodoxe schilderkunst
Na de bevrijding bleef hij in Limburg wonen en kreeg hij al snel bekendheid door zijn sterk religieuze werk. Zo schilderde hij op onorthodoxe wijze de nieuwe kruiswegstaties voor de kerk van Wahlwiller. Dit stuitte op kritiek vanuit kerkelijke kring, hetgeen er uiteindelijk in resulteerde dat deze kruisweg werd verwijderd. Als gevolg hiervan bleven kerkelijke opdrachten een hele tijd uit.
Kruisweg in St. Joseph-ziekenhuis
In 1957 kreeg de kunstschilder echter de opdracht om in de kapel van het St. Joseph-ziekenhuis in Heerlen een kruisweg te schilderen. Hij besloot om deze kruisweg direct op de gestukadoorde muur aan te brengen. In deze kruisweg, die in onvermengde kleuren rood, geel, groen en paars werd geschilderd, komen de gevoeligheid en opgekropte verbetenheid van de kunstenaar alsmede zijn ervaringen in de oorlog tot uiting. Hij plaatste zijn kruisweg in zijn eigen tijd: zo schilderde hij de Romeinen in groene uniformen, zware helmen en officierspetten.
Het kunstwerk dat in 1960 werd voltooid, kreeg naast veel lof ook felle kritiek.
Dreigende vernietiging
In 1970 besloot de gemeenteraad van Heerlen tot de sloop van het St. Joseph-ziekenhuis inclusief kapel; het nieuwe De Weverziekenhuis werd namelijk in gebruik genomen. De kruisweg dreigde verloren te gaan. Gelukkig was de redding nabij in de persoon van de kunstminnende aannemer H. van Heel die bij de sloop van het ziekenhuis betrokken was. Hij liet de staties uit de muur zagen, plakte ze af met plasticfolie en voorzag ze van een beschermende gipslaag. Daarna sloeg hij ze op, in afwachting van een gepaste bestemming. Zowel A. de Haas als H. van Heel overleden vrij snel na deze reddingsoperatie.
Reddingsoperatie
In 1985 schonk de weduwe van dhr. van Heel de staties aan het Oudheidkundig en Cultuurhistorisch Genootschap Landgraaf (OCGL). Deze heemkundevereniging stortte zich met steun van gemeente Landgraaf op de restauratie van de staties die inmiddels in zeer slechte staat verkeerden. Dit bleek geen gemakkelijke opgave die zeer hoge kosten met zich mee bracht. Uiteindelijk brachten sponsoring, subsidies, acties en donaties uitkomst. Door rijk en provincie werd subsidie verleend onder de voorwaarde dat het kunstwerk van Aad de Haas goed onderhouden zou worden en vrijelijk te bezichtigen zou zijn. Gemeente Landgraaf bood aan om de staties op te hangen in de burgerzaal van het in aanbouw zijnde nieuwe raadhuis.
Aldus geschiedde: met de heemkundevereniging werd een bruikleenovereenkomst afgesloten en op 2 november 1987 werden de staties opgehangen en ze hangen er nog steeds.
Meer informatie
Kijk voor meer informatie over de kunstenaar op de website van Aad de Haas.